Facebook

Facebook:

'via Blog this'

poem

एक हुल,
मानवशुन्य मस्तिष्कहरु
विचार विहिन वेसरमीहरु
समयले मिलकाएका सिनाहरु
वेरुपी वुख्याँचाहरु
दौडिरहेछन्, कुदिरहेछन्
पुग्न सत्ताको अन्तिम किनार
खियाई रहेछन्
घोप्टिएको/उल्टिएको नाउ
तर्न विसाल जँघार ।

थाहा थियो/छ
गल्ति मेरो पनि हो
गल्ति तिम्रो पनि हो
विर्गानु नै हो काम
भत्काउनु उसको सत् चरित्र
न भेटिने छ सुमतिका विम्व उ भित्र

poem

प्रिय मित्र,
आज भोलि म लेख्दिन कविताका हरफहरु
सजाँउदिन कुनै सिर्जनाका शव्दहरु
कोर्दिन म कुनै कल्पनाहरु
किनकि यो भिड
मृत मगजहरुको हो
वेचेतन वुख्याँचाहरुको हो

वर्षौदेखि मेरो कलमहरु
जोडिरहेछन् शव्दहरु
तिखार्दै वर्णाकृतिहरु
तर यो मानवसुन्य वस्ति हो
कानधारी वहिराहरुको
लिङ्गधारी नपुङ्सकहरको

जो देख्छ ,हेर्दैन
सुन्छ, सोच्दैन
वोल्छ महसुस गर्दैन
यस्ता विचार विहिनहरुको
उजाड, उराठलाग्दो र पट्यारलाग्दो
मानवहिन वस्तिहरुमा
किञ्चित पनि शव्दको मर्म हुने छैन
र
रहनेछैन महत्व
कुनै शव्द अलंकारको
निस्तेज वन्छ अस्त्र,
शव्द प्रहारको
सुन्य समवेदना भित्र
रहँदैन घर्म सुआचारको
रामनाथ अविरल
जोरपाटी ४, काठमाडौँ

poem

जानेर हो नजानेर हो
चेतले हो वा अर्धचेतले
कोरि उसले मनका डोवहरु
उठाई अञ्जुलिले मुठिभरिका चाहना
रङ्ग्याई क्यानभास
सपनाहरुका
पग्लिएर, पोखिएर
पोतिएर, रित्तिएर

सँगेली कुन्तरका कथाहरु
उदिनि विस्मृतिका व्यथाहरु
थन्क्याई अलिखित पाण्डुलिपि भित्र
वटुली छरिएका पोखिएका
सिर्जनाका सतविजहरु
भावनाका तजविजहरु ....................................................

Wall Photos Slideshow & Video

Wall Photos Slideshow & Video: TripAdvisor™ TripWow ★ Wall Photos Slideshow ★ to Nepal. Stunning free travel slideshows on TripAdvisor

हिजोआज

प्रिय मित्रहरु,

धेरै वर्ष अघि देखि मनका अन्तर कुन्तरहरुमा धेरै कुरा छचल्कि रहेको छ तन तन्नेर भए पनि मन नितान्त थाकेको छ अनि आवरण पुष्ट भए पनि विचार उर्जाविहिन छ । त्यति खेर भावना पोख्नुको सान्दर्भिकता कम थियो अठार वर्षे युवकको जिवन दर्षनलाई अलि माथ दिन्थ्यो । गतिहिन र क्रियाविहिनता भित्र अस्तित्व कुहिराको काग ता हुन्थ्योनै तर त्यो भन्दा वढि निर्जिवताको पराकाष्टा, यहाँ जन्मँदै प्रदुषित हुनु पर्ने अनि पढाईको/सिकाईको यान्त्रिकता यि सवै बर्तमान व्यवस्थाका नकारात्मक उपज हुन् । यहाँको वालावालिकालाई खेल्नेकुरा अथवा जन्मदिन या कुनै अवसरमा वन्दुक उपहार दिईन्छ अनि सानै देखि हिंस्रक मनोवृति भरिन्छ । स्कुलहरुको पाठ्यक्रममा कुनै सिर्जनात्मकता छैन र दिँदैन, शिक्षाले दिनु पर्ने मानविय जिवनोपयोगि शिप शौन्दर्य र सभ्यता कुनैको रुप भेटिँदेन यहाँका शैक्षिक सुपरमार्केहरुमा, अनि यहाँको राज्य व्यवस्थाको ठेक्का सवै प्राईभेट क्षेत्र (माफिया चैँ नभनौँ) को हो अनि विचार गर्नहोस् तिनिहरुले कसको हितमा काम गर्लान् ? माफ गर्नुहोला, हामि यस्तो राज्यको रथमा चढेर काँहि पुग्दैनै । यो त्यहि राज्य हो जसले नागरिकलाई खुलेआम वेच्छ , दिदी वहिनीहरुलाई परराष्ट्र अगाडि लाम लगाँउछ र खुलम्खुला मोलमोलाई गर्छ अनि माग्दै हिड्छ हाम्रा चेली वेचिए भनेर सहयोगाका रासिहरु, यहाँको कानुन (अव वन्ने समेत) ले पैसा, पद र प्रतिष्ठाका आधारमा न्याय फैसला गर्छ । धरौटिका नाममा अपराधी छुटाँउछ, अर्को अपराधका लागि वैधानिक रुपमा सम्मानित अदालतलेनै हौस्याँछ, पैसाले अपराधहरु छोपिन्छ/ छोपाईन्छ । कस्तो अदालति पद्धति हो यो पैसामा ईज्जत किन्न र अपराध वेच्न पाईने ? जस्तोसुकै जधन्य अपराध पैसाले फिक्का वनाए पछि त्यो देशमा कानुनी राज सम्भव छ ? कदापि छैन र हुनेछैन । यो कस्तो राज्य हो जहाँ जन्मँदै विभेदका श्रृङ्खला सुरु हुन्छ, ? यो कस्तो देश हो जहाँ एउटै देशमा दुईटा शैक्षिक प्रणाली छ , जहाँका कारखानाहरुमा जन्न्मँदै दुईथरी नागरिक उत्पादन हुन्छ ? जन्मँदै पैसा भए र नभएका आधारमा धनि र गरिव वन्नुपर्ने त्यहि आधारमा कानुनको न्यायीक फैसला व्यहोर्नुपर्ने ? यहाँका अखवारले कुनै सकारात्मकता प्रवाह गर्दैनन् स्वत सिद्ध प्राकृतिक विपत्ति, भवितव्य , र मृत्यु तथ्यले व्यानर न्युज पाँउछ सालनाल सहितको वच्चा फालेका अनि त्यसलाई कसैले पालेका पङ्तिले अघिल्लो पृष्ठ रङ्गिन्छन् र सो घटनालाई फेरी दोहो¥याउन प्रोत्साहित गर्छन्, न्युज नपाँउदा पत्रिका नछाप्दा के विग्रन्छ ? अव यस देशको परिवर्तन केवल ढोँगि र सतही नारा भन्दा केहि होईन । कसले गर्ने परिवर्तन ? वागमतिमा नुहाएर शुद्ध होईन्छ ? कुकुर काँसि जाँदैमा...................खान छोड्छ ? यस्तै तर्क विर्तकहरुको सकारात्मक जवाफ कसैसँग नभेटेर होला आज थुप्रै युवा गतिहिन भएका छन् । क्रान्ति आज हाम्रो पुख्र्यौलि पेशा भएको छ । छिमेकीदेशले जहाज वनाँउदा हामि आकासमा उडेको जहाज देखेर रत्तिरहन विवष छौँ । यस्तै समस्याका चङ्गुलले कयौँलाई विदेश धकेलेको छ कयौँलाई मृत्यु उपहार दिएको छ । यो देशको सक्कली अनुहार हेर्न काँहि कतै भौतारिनु पर्दैन अनि कुनै शास्त्र पद्धति पल्टाउनु पर्दैन आफैलाई हेरे पुग्छ । तर यो सवैको मुल जड राजनितिक व्यवस्थानै हो । संसारमा सवै थोक वनाउन जन्माँउन सकिन्छ तर राजनेता जन्माउन नसकिदो रहेछ । जुनदेशमा जन्मँदै नागरिक पथभ्रष्ट वन्छन् /वनाईन्छन् ति वाट परिवर्त केवल दिवाश्वप्न हो । यो देशमा राजनितिले गर्न नसकेको परिवर्तन प्रवृति नै हो जवसम्म प्रवृति परिवर्तन हुदैन तवसम्म पात्र परिवर्तनको औचित्य रहँदो रहेनछ ........................................

चरि पिंजरा र मानिस

मलाई स्वतन्त्र हुन र वाँच्न देऊ

आफ्नै तालमा पँखेटा फिँजाउन देऊ

निर्वाध प्रकृतिका पटांगिनीमा

उन्मुक्त र खुल्ला आकासमा ।

तिम्रा पिंजराहरु भित्र

सिक्रिहरुले वाधिएको कैदी र लम्पट जिवन

नचाहेर पनि वाँच्नुपर्ने

पिडा साँचेर हास्नु पर्ने

फगत तिम्रा शव्दमा लोलि मिलाँउदै

तिमिले मिल्काएका चाहारामा रम्दै

तिम्रै सन्तुष्टि र रहरका निम्ति

उपभोगीय संस्कारको माखेसाङ्गलो भित्र

आफुलाई फाहोरी र प्रदुषीत तुल्याँउदै

सक्दिन म जिउन जिवन

त्यसैले,

छाडिदेऊ मलाई मेरै जंगलहरुमा

मेरै वस्तिहरुमा ।।

तिमि मान्छेहरुले

स्वतन्त्रता चाहने नाममा

के ग¥यौ /गरेनौ

अकारण कयौंलाई मृत्युले पुरस्कृत ग¥यौ

भयानक युद्धहरु थोप¥यौ

विद्रुप धुनमा आकास गर्जायौ/रुवायौ

अवोध दुधे वालक निमोठे झैं

सुन्दर प्रकृतिलाई चिथो¥यौ/कोप¥यौ

रोप्यौ विनासका विष वृक्षहरु

फैलायौ वम वारुदका मुस्लाहरु

सिक्यौ /जान्यौ जन्मँदै

फैलाँउन विद्रोहका धुवाहरु

आखिर यि सव तिमि उन्मुक्त हुन होईन ? ।।।

तर तिमि म जस्तै

अझै निर्मम जन्जिरले वाँधिएका छौ

क्रोध, अहंकार र लोभले

धृणा, व्यभिचार र प्रतिशोधले

तिमि पातलिँदै छौ मानव

तिमि छोटिँदै छौ ।।।।

मानवरुपी मुखुण्डो पहिरिएका

दुरुस्त हात पाउ र शरिर वेरिएका

तिमि स्व घोषित मान्छेहरु,

तिम्रा पाशवीकताका शिकार के–के भएनन् ?

सुन्दर प्रकृति लुट्यौ/चिथो¥यौ

डाँडाहरु भत्कायौ/फुटायौ

विकासका नाममा पहाड फो¥यौ

नदिका ढुंगा/वालुवा सोे¥यौ

जंगल फाँड्यौ वस्ति वसायौ

तिम्रा सजीव चेतनाका उपज यिनै होईनन् ?।।।।।

तिमि गणितिज्ञहरु,

विज्ञानका विज्ञहरु,

अर्ति उपदेशमा तिमि तिक्ष्णहरु

तिम्रा विज्ञानले कुन प्रयोगशालामा अक्सिजन जन्माँउछ ?

अनाजहरु कुन उद्योगमा फलाँउछ ?

तिमिले कहिल्यै सोच्यौ ?

तिम्रा अवान्छित दोहनको पिडाबाट

सुन्यतामा अडिएको पृथ्वि

कतै चटपटायो/डगमगायो भने ?

कहिँ आफ्नो कर्तव्यबाट विचलित भयो भने ?।।।।।।

तिम्रा कुकृत्य छातिमा राखेर

अनुसाशनको सिमा भित्रै वाँधिएर

पृथ्वि अविराम आफ्नो कक्षमा

निर्विध्न, चालमान र गतिमान छ,

तर, तिमि मान्छे

विवेक सुन्य चालमा

कयौँ पटक कर्तव्य च्यूत भयौ

यात्रामा वाटाहरु फे¥यौै÷तिल्मिलायौ

दायित्वहरुमा स्खलित भयौ ।।।।।।।

त्यसैले, आजभोलि तिम्रा प्रयोगशालाहरुमा

धर्तिका तापमानहरु बढिरहेछन्,

प्राकृतिक विपत्तीहरु सगरमाथा चढिरहेछन्,

त्यसैका बहानामा

महंगा र तारे होटलहरुमा

तिमि मध्ये कोहि बाठाहरु

पैसा खर्चेर भतेर गर्छन्,

गोष्ठि र सेमिनारका नाममा

भाका फेर्छन्,

पोल्टा भर्छन् ।।।।।।।

लठैत मनुवाहरु हो,

बुद्धिमा विर्को लागे पछि

आखामा अन्धकार छाए पछि

शरिरहरु यान्त्रिक हुन्छन्,

विचारहरु नपुङ्शक हुन्छन्

अनि भेटिँदैन प्रयोगशालामा

अर्थहिन, जिवनहिन जिन्दगी लम्व्याउने

प्रविधि अनि कुनै औजारहरु

र

हुने छैन विकल्प

तिम्रा दारुण मृत्युको

माहामारिको, प्रलयको

विनासकारि भवितव्यको

कारण,

असुल हुन बाँकिनै छ

तिम्रा अन्याय र अत्याचारका

अंक गणितीय हिसावहरु ।।।।। अस्तु ।।।।।

रामनाथ ‘अविरल’

जोरपाटी–४, काठमाडौं ।